|
қилди. Уларнинг бу ишларидан Муоз ибн Жабал – Макка фатҳидан кейин Росулуллоҳ с.а.в. томонидан волий этиб тайинланган Итоб ибн Усайд бўлиши ҳам мумкин – хабар топди. У Росулуллоҳ с.а.в.га бу ҳақда мактуб ёзди. Шунда Аллоҳ Таоло:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَذَرُواْ مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا
(Эй мўминлар, Аллоҳдан қўрқингиз ва агар чиндан мўмин бўлсангизлар, судхўрлик сарқитларини тарк қилингиз).
Росулуллоҳ с.а.в. унга шундай, деб мактуб юборди:
«أَنْ أَعْرِضْ عَلَيْهِمْ هَذِهِ الْآيَةَ فَإِنْ فَعَلُوا فَلَهُمْ رُؤُوسُ أَمْوَالِهِمْ وَإِنْ أَبَوْا فَأْذَنْهُمْ بِحَرْبٍ مِنْ اللهِ وَرَسُولِهِ»
«Уларга бу оятни рўбарў қилинг. Агар улар бунга итоат қилишса уларга ўз моллари берилади. Агар бош тортишса, уларга Аллоҳ ва Росули тарафидан уруш эҳлон қилинг».69
Абу Яъло Ибн Аббос р.а.дан ривоят қилди: Бу оят тушган вақтда Сақиф биз юқорида зикр қилган гапини айтди: Биз Аллоҳ ва Росули с.а.в.га қарши урушишга қодир эмасмиз.
6. Аллоҳ Субҳанаҳу ўтган оятда рибонинг қатъий ҳаромлигини баён қилиб, рибо шарти билан қарз берганлар фақат ўз молларинигина олишини ва улар зулм ҳам қилмасликларини ва уларга ҳам зулм қилинмаслигини баён қилгандан кейин Аллоҳ Субҳанаҳу берган маблағни талаб қилиш қандай бўлишлигини зикр қилди. Гоҳо қарздор камбағаллик ҳолатида бўлиб, қарз берувчидан олган молини қайтариб беришга қодир бўлмай қолади.
Бу ояти карима камбағал қарздорнинг ҳолати ўнгланиб, қарзни беришга қодир бўлгунга қадар муҳлат бериш билан муолажа қилди. Кейин Аллоҳ Таоло қарз берувчиларни муҳлат беришдан кўра яхшироқ нарсани қилишга чақирди. Яъни улар берган молларининг ҳаммасини ёки баъзисини кечиб юборишсин. Шунда уларга ўзлари эришган яхшилик ва ажр сабабли дунё ва охиратдаги яхши оқибатлар бўлади.
Жоҳилиятда камбағал қарздор қарзини тўлаш учун ўзи сотилиб, қул бўлиб кетарди. Бундай камбағалнинг қарзини тўлайдиган даражада бемалол бўлгунига қадар муҳлат берилиши Аллоҳнинг мана шу буюк Ислом орқали кўрсатган яна бир марҳамати эди. Бугина эмас. Қарз эгалари муҳлат беришдан ташқари қашшоқларга садақа қилишга, қарзларининг ҳаммасидан ёки бир қисмидан кечиб юборишга ундалганлар. Бутун оламлар Парвардигори Аллоҳга ҳамд бўлсин!
176-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232